มอนเตสซอรี (Montesssori) เป็นแนวคิดของจิตแพทย์หญิงชาวอิตาลีชื่อ มาเรีย มอนเตสซอรี่ ผู้เชื่อว่า “การให้การศึกษาในระยะแรก ไม่ใช่การเอาความรู้ไปบอกเด็ก แต่ควรปลูกฝังให้เด็กได้เจริญเติบโตไปตามความต้องการตามธรรมชาติของเขา” เดิมทีเริ่มใช้การสอนนี้กับเด็กที่มีสติปัญญาล่าช้า และพบว่าเด็ก ๆ เหล่านั้นมีพัฒนาการดีขึ้น สามารถเรียนร่วมกับเด็กปกติได้ ส่วนเด็กปกติก็ได้ผลดีมากด้วย วิธีการสอนเช่นนี้จึงแพร่หลายไปทั่วโลก

ปฐมวัย หรือระยะ 6 ปีแรกของชีวิต เป็นช่วงที่สติปัญญาและพลังจิตของคนเราจะพัฒนาได้สูงสุด การสอนแบบมอนเตสซอรี่จึงเน้นให้เด็กทำกิจกรรมด้วยตนเอง มีเสรีภาพในการหาความรู้ตามความสนใจ เรียนรู้จากประสบการณ์ตรงผ่านการสังเกตและลงมือทำ

ด้วยความเชื่อว่า ความสามารถด้านสติปัญญาขึ้นอยู่กับประสาทสัมผัส แนวคิดนี้จึงให้ความสำคัญกับสื่อ เน้นอุปกรณ์ที่ช่วยพัฒนาประสาทสัมผัสและมโนทัศน์ เด็ก ๆ จะได้ใช้มือจับ บิด หมุน เพื่อให้สมองตอบสนอง เน้นการช่วยเหลือตนเองให้มากที่สุด เด็กจะรู้จักควบคุมการทำงาน เรียนรู้ทั้งความสำเร็จ ความล้มเหลว ตลอดจนการหาทางแก้ไขปัญหา โดยไม่ต้องมีคำติชม การให้รางวัลหรือการลงโทษจากผู้ใหญ่

ห้องเรียนแนวนี้จัดสภาพแวดล้อมที่คล้ายกับบ้าน มีห้องต่าง ๆ เช่น ห้องนอน ห้องโถง ห้องครัว แม้กระทั่งสวนให้ได้ออกไปนั่งเล่น ทำกิจกรรมเพื่อซึมซับธรรมชาติด้วย เพราะธรรมชาติเป็นสิ่งแวดล้อมที่สำคัญ เด็ก ๆ ควรได้วิ่งเล่น ปีนป่ายเครื่องเล่นสนาม ดูแลต้นไม้ใบหญ้า เลี้ยงสัตว์

• เด็กจะรู้จักคิดสร้างสรรค์ เพราะได้รับการส่งเสริมการคิดอย่างอิสระและการได้รับการยอมรับนับถือจากผู้ใหญ่

อ้างอิง :
• มอนเตสซอรี่ (Montessori Method) taamkru.com
• การศึกษาปฐมวัย หลักสูตรการศึกษาปฐมวัย คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยสวนดุสิต